โลกในปี 2020 ที่ผ่านมา แทบจะหยุดนิ่งโดยเฉพาะเรื่องการเดินทางท่องเที่ยว สื่อท่องเที่ยวดังระดับโลกอย่าง Lonely Planet จึงมีแนวคิดใหม่ที่จะให้ผู้อ่านได้ตระหนักถึงการท่องเที่ยวที่มาพร้อมกับความรับผิดชอบและการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวก
ผลการประกาศรางวัล Best in Travel ครั้งล่าสุด ประจำปี 2021 จึงเป็นครั้งแรกที่มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบต่างไปจากเดิม โดยไม่ได้จัดอันดับเป็นหมวดประเทศน่าเที่ยวที่สุด ภูมิภาคน่าเที่ยวที่สุด เมืองน่าเที่ยวที่สุด ฯลฯ ดังเช่นปีก่อนๆ แต่เป็นรางวัลที่สร้างการตระหนักถึงความสำคัญของการท่องเที่ยวที่มีความยั่งยืน ความมีส่วนร่วมในชุมชนท้องถิ่น และการเปิดรับความหลากหลาย ซึ่งนับเป็นเทรนด์สำคัญของการท่องเที่ยวโลกที่จะเกิดขึ้นในปี 2021
มาดูกันว่า 10 ที่สุดของการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ในปี 2021 (Best in Travel 2021: Sustainability Winners) มีอะไรบ้าง
Le Vie di Dante (Roads of Dante)
เส้นทางเดินเท้าท่องเที่ยวตามรอยกวีเอก “Dante Alighieri” ในประเทศอิตาลี ผ่านเอมิเลีย โรมัญญา และทัสคานี เส้นทางสำหรับสายสโลว์ไลฟ์ที่จะได้สัมผัสภูมิทัศน์สองข้างทางตามความงามของบทกวีที่มีทั้งปราสาทยุคกลาง โบสถ์โรมัน ป้อมปราการ น้ำตก และภูเขา ความจริงแล้วเส้นทางเดินทางรอยกวีดังแห่งอิตาลี มีความยาวถึง 395 กม. แต่ก็แบ่งเป็นเส้นทางเทรคกิ้งที่หลากหลายตั้งแต่เมืองราเวนนา หลุมศพของเขา ไปจนถึงบ้านเกิดที่ฟลอเรนซ์
สิ่งที่ประเทศเล็กๆอย่างรวันดาประสบความสำเร็จของการสร้างการท่องเที่ยวชมวิถีชีวิตสัตว์ป่าอย่างยั่งยืน คือ โครงการอนุรักษ์กอริลลาภูเขา ทำให้ปัจจุบันมีกอริลลาเพิ่มจำนวนขึ้นช้าๆ อาศัยอยู่อย่างน้อย 11 ครอบครัวบนยอดเขาวิรุงกา เขตพรมแดนรวันดา ยูกันดา และสาธารณรัฐคองโก
ประเทศหมู่เกาะแคริบเบียนที่ชาวไทยอาจไม่คุ้นหูเลย เป็นจุดหมายการท่องเที่ยวที่พัฒนาสู่ความยั่งยืนได้อย่างเป็นรูปธรรม แม้ช่วงที่ผ่านมาหมู่เกาะแถบนี้ประสบปัญหาภาวะโลกร้อน ปัญหาจากพายุเฮอริเคน แต่หมู่เกาะคู่นี้ยังดำเนินนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นการงดใช้ถุงพลาสติก งดใช้ผลิตภัณฑ์พอลิสไตรีน จัดตั้งกลุ่มธุรกิจรีสอร์ทเพื่อเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม มีอุทยานฯที่จัดการโดยคนในชุมชน ซึ่งนำรายได้กลับมาพัฒนาเรื่องการอนุรักษ์สัตว์ป่า
เส้นทางการท่องเที่ยวด้วยรถไฟอันโด่งดังของแคนาดา เพิ่มมาตรการรีไซเคิลในขบวนโดยสาร การลดคาร์บอน และจับมือกับองค์กรพิทักษ์สัตว์ป่าในท้องถิ่น ซึ่งตอกย้ำให้ผู้โดยสารยิ่งเชื่อมั่นว่า กำลังเดินทางด้วยหนึ่งในเส้นทางรถไฟสวยระดับโลกที่รายล้อมด้วยธรรมชาติตระการตา แถมยังใส่ใจต่อการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
ประเทศกรีซเป็นจุดหมายที่ต้องไปลอง “กิน” เพราะเป็นดินแดนแห่งอาหารที่มีความยั่งยืนแน่ๆ ชาวกรีกใช้วัตถุดิบท้องถิ่นอย่างหลากหลาย คุ้มค่า ไม่ว่าจะเป็นผลิตผลที่วางขายในตลาดออร์แกนิค สมุนไพรจากป่าอันอุดมสมบูรณ์ รวมถึงอาหารทะเลนานาชนิด ทั้งนี้วัฒนธรรมอาหารของกรีก ถือเป็นแนวทางปฏิบัติที่ก่อให้เกิดความยั่งยืนไปในตัว เพราะการรังสรรค์อาหารกรีกแท้ๆ ต้องใช้วัตถุดิบจากท้องถิ่นเป็นส่วนสำคัญ ไม่ว่าจะพืชผักแถวบ้าน มะเขือเทศ มะกอก น้ำมันหอมระเหย สมุนไพรในท้องถิ่น ฯลฯ ผ่านการปรุงสดใหม่ พร้อมเสิร์ฟให้ผู้มาเยือนได้สัมผัสวัฒนธรรมดั้งเดิมผ่านรสอร่อยของอาหาร
เส้นทางปั่นจักรยานสุดทรหดที่มีระยะทางเกือบ 500 ไมล์ ตามแนวเทือกเขาเวอร์จิเนียของสหรัฐอเมริกาที่เป็นบททดสอบความแกร่ง ด้วยความทุรกันดารผ่านยอดเขา Blue Ridge อันสูงชันและกระจัดกระจายไปด้วยป่าสน จึงเป็นเส้นทางสุดท้าทายที่มีความสมบูรณ์ของธรรมชาติ และประยุกต์เป็นเส้นทางเดินป่าได้พร้อมกัน
ความสำเร็จน่าชื่นชมของที่พักในประเทศนามิเบียแห่งนี้ ไม่เพียงแต่เป็นรีสอร์ทหรูอนุรักษ์ธรรมชาติ ที่ใส่ใจเรื่องสิ่งแวดล้อมเท่านั้น การเป็นรีสอร์ทมาตรฐานแห่งแรกในภูมิภาค Damaraland ดึงให้คนในท้องถิ่นหันมาตระหนักถึงความสำคัญของสัตว์ป่า พนักงานจากผู้(เคย)ลักลอบล่าสัตว์ กลายมาเป็นผู้มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ และรีสอร์ทยังช่วยเสริมโอกาสงานกับเศรษฐกิจให้กับชุมชน ที่ยังเป็นแหล่งอาศัยของแรดดำ อิมพาลาดำ และสิงโต https://grootberg.com
ปาเลา เกาะสวยในมหาสมุทรแปซิฟิกใช้เวลานับสิบปีขับเคลื่อนแนวคิดด้านสิ่งแวดล้อมเพื่อรักษาความหลากหลายทางชีวภาพ และวัฒนธรรม ที่นี่มีการสร้างสถานที่พักพิงเพื่อการอนุรักษ์ฉลามเป็นแห่งแรกในโลก การไม่อนุญาตให้ใช้ครีมกันแดดเนื่องจากสารเคมีส่งผลกระทบต่อปะการัง เป็นต้น
เมืองที่ได้รับคะแนนดัชนีความยั่งยืนของโลกถึง 95% แห่งนี้ มีโรงแรมที่ผ่านมาตรฐานเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมถึงร้อยละ 97 ระบบขนส่งสาธารณะใช้พลังงานหมุนเวียน การตั้งเป้าหมายงดใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลภายในปี 2030 เปลี่ยนโรงงานอุตสาหกรรมไฟฟ้าให้เป็นศูนย์นวัตกรรม เปลี่ยนโกดังเก่าๆเป็นห้องอาหาร โรงต้มน้ำมาเป็นอาร์ตแกลเลอรี โรงฆ่าสัตว์กลางเมืองแทนที่ด้วยโรงบ่มไวน์ มีสวนสาธารณะแห่งใหม่ แม้แต่ยีนส์ Nudie ของโกเธนเบิร์ก ก็ประกาศอย่างภูมิใจว่า ซ่อมฟรีตลอดชีพ เพื่อลดการเพิ่มขยะโดยไม่จำเป็น
นอกจากนี้ Lonely Planet ยังให้รางวัลแก่บุคคล ผู้เป็นทั้งศิลปิน นักเดินทาง นักเขียน นักเล่าเรื่องอย่าง “Soraya Abdel-Hadi” ซึ่งการเดินทางและการถ่ายทอดประสบการณ์ผ่าน https://www.soraya.earth สร้างแนวคิดเรื่องการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนทั้งด้านสิ่งแวดล้อม และชุมชนได้อย่างน่าชื่นชม
ผลการประกาศรางวัล Best in Travel ครั้งล่าสุด ประจำปี 2021 จึงเป็นครั้งแรกที่มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบต่างไปจากเดิม โดยไม่ได้จัดอันดับเป็นหมวดประเทศน่าเที่ยวที่สุด ภูมิภาคน่าเที่ยวที่สุด เมืองน่าเที่ยวที่สุด ฯลฯ ดังเช่นปีก่อนๆ แต่เป็นรางวัลที่สร้างการตระหนักถึงความสำคัญของการท่องเที่ยวที่มีความยั่งยืน ความมีส่วนร่วมในชุมชนท้องถิ่น และการเปิดรับความหลากหลาย ซึ่งนับเป็นเทรนด์สำคัญของการท่องเที่ยวโลกที่จะเกิดขึ้นในปี 2021
มาดูกันว่า 10 ที่สุดของการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ในปี 2021 (Best in Travel 2021: Sustainability Winners) มีอะไรบ้าง
Le Vie di Dante (Roads of Dante)
เส้นทางเดินเท้าท่องเที่ยวตามรอยกวีเอก “Dante Alighieri” ในประเทศอิตาลี ผ่านเอมิเลีย โรมัญญา และทัสคานี เส้นทางสำหรับสายสโลว์ไลฟ์ที่จะได้สัมผัสภูมิทัศน์สองข้างทางตามความงามของบทกวีที่มีทั้งปราสาทยุคกลาง โบสถ์โรมัน ป้อมปราการ น้ำตก และภูเขา ความจริงแล้วเส้นทางเดินทางรอยกวีดังแห่งอิตาลี มีความยาวถึง 395 กม. แต่ก็แบ่งเป็นเส้นทางเทรคกิ้งที่หลากหลายตั้งแต่เมืองราเวนนา หลุมศพของเขา ไปจนถึงบ้านเกิดที่ฟลอเรนซ์
สิ่งที่ประเทศเล็กๆอย่างรวันดาประสบความสำเร็จของการสร้างการท่องเที่ยวชมวิถีชีวิตสัตว์ป่าอย่างยั่งยืน คือ โครงการอนุรักษ์กอริลลาภูเขา ทำให้ปัจจุบันมีกอริลลาเพิ่มจำนวนขึ้นช้าๆ อาศัยอยู่อย่างน้อย 11 ครอบครัวบนยอดเขาวิรุงกา เขตพรมแดนรวันดา ยูกันดา และสาธารณรัฐคองโก
ประเทศหมู่เกาะแคริบเบียนที่ชาวไทยอาจไม่คุ้นหูเลย เป็นจุดหมายการท่องเที่ยวที่พัฒนาสู่ความยั่งยืนได้อย่างเป็นรูปธรรม แม้ช่วงที่ผ่านมาหมู่เกาะแถบนี้ประสบปัญหาภาวะโลกร้อน ปัญหาจากพายุเฮอริเคน แต่หมู่เกาะคู่นี้ยังดำเนินนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นการงดใช้ถุงพลาสติก งดใช้ผลิตภัณฑ์พอลิสไตรีน จัดตั้งกลุ่มธุรกิจรีสอร์ทเพื่อเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม มีอุทยานฯที่จัดการโดยคนในชุมชน ซึ่งนำรายได้กลับมาพัฒนาเรื่องการอนุรักษ์สัตว์ป่า
เส้นทางการท่องเที่ยวด้วยรถไฟอันโด่งดังของแคนาดา เพิ่มมาตรการรีไซเคิลในขบวนโดยสาร การลดคาร์บอน และจับมือกับองค์กรพิทักษ์สัตว์ป่าในท้องถิ่น ซึ่งตอกย้ำให้ผู้โดยสารยิ่งเชื่อมั่นว่า กำลังเดินทางด้วยหนึ่งในเส้นทางรถไฟสวยระดับโลกที่รายล้อมด้วยธรรมชาติตระการตา แถมยังใส่ใจต่อการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
ประเทศกรีซเป็นจุดหมายที่ต้องไปลอง “กิน” เพราะเป็นดินแดนแห่งอาหารที่มีความยั่งยืนแน่ๆ ชาวกรีกใช้วัตถุดิบท้องถิ่นอย่างหลากหลาย คุ้มค่า ไม่ว่าจะเป็นผลิตผลที่วางขายในตลาดออร์แกนิค สมุนไพรจากป่าอันอุดมสมบูรณ์ รวมถึงอาหารทะเลนานาชนิด ทั้งนี้วัฒนธรรมอาหารของกรีก ถือเป็นแนวทางปฏิบัติที่ก่อให้เกิดความยั่งยืนไปในตัว เพราะการรังสรรค์อาหารกรีกแท้ๆ ต้องใช้วัตถุดิบจากท้องถิ่นเป็นส่วนสำคัญ ไม่ว่าจะพืชผักแถวบ้าน มะเขือเทศ มะกอก น้ำมันหอมระเหย สมุนไพรในท้องถิ่น ฯลฯ ผ่านการปรุงสดใหม่ พร้อมเสิร์ฟให้ผู้มาเยือนได้สัมผัสวัฒนธรรมดั้งเดิมผ่านรสอร่อยของอาหาร
เส้นทางปั่นจักรยานสุดทรหดที่มีระยะทางเกือบ 500 ไมล์ ตามแนวเทือกเขาเวอร์จิเนียของสหรัฐอเมริกาที่เป็นบททดสอบความแกร่ง ด้วยความทุรกันดารผ่านยอดเขา Blue Ridge อันสูงชันและกระจัดกระจายไปด้วยป่าสน จึงเป็นเส้นทางสุดท้าทายที่มีความสมบูรณ์ของธรรมชาติ และประยุกต์เป็นเส้นทางเดินป่าได้พร้อมกัน
ความสำเร็จน่าชื่นชมของที่พักในประเทศนามิเบียแห่งนี้ ไม่เพียงแต่เป็นรีสอร์ทหรูอนุรักษ์ธรรมชาติ ที่ใส่ใจเรื่องสิ่งแวดล้อมเท่านั้น การเป็นรีสอร์ทมาตรฐานแห่งแรกในภูมิภาค Damaraland ดึงให้คนในท้องถิ่นหันมาตระหนักถึงความสำคัญของสัตว์ป่า พนักงานจากผู้(เคย)ลักลอบล่าสัตว์ กลายมาเป็นผู้มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ และรีสอร์ทยังช่วยเสริมโอกาสงานกับเศรษฐกิจให้กับชุมชน ที่ยังเป็นแหล่งอาศัยของแรดดำ อิมพาลาดำ และสิงโต https://grootberg.com
ปาเลา เกาะสวยในมหาสมุทรแปซิฟิกใช้เวลานับสิบปีขับเคลื่อนแนวคิดด้านสิ่งแวดล้อมเพื่อรักษาความหลากหลายทางชีวภาพ และวัฒนธรรม ที่นี่มีการสร้างสถานที่พักพิงเพื่อการอนุรักษ์ฉลามเป็นแห่งแรกในโลก การไม่อนุญาตให้ใช้ครีมกันแดดเนื่องจากสารเคมีส่งผลกระทบต่อปะการัง เป็นต้น
เมืองที่ได้รับคะแนนดัชนีความยั่งยืนของโลกถึง 95% แห่งนี้ มีโรงแรมที่ผ่านมาตรฐานเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมถึงร้อยละ 97 ระบบขนส่งสาธารณะใช้พลังงานหมุนเวียน การตั้งเป้าหมายงดใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลภายในปี 2030 เปลี่ยนโรงงานอุตสาหกรรมไฟฟ้าให้เป็นศูนย์นวัตกรรม เปลี่ยนโกดังเก่าๆเป็นห้องอาหาร โรงต้มน้ำมาเป็นอาร์ตแกลเลอรี โรงฆ่าสัตว์กลางเมืองแทนที่ด้วยโรงบ่มไวน์ มีสวนสาธารณะแห่งใหม่ แม้แต่ยีนส์ Nudie ของโกเธนเบิร์ก ก็ประกาศอย่างภูมิใจว่า ซ่อมฟรีตลอดชีพ เพื่อลดการเพิ่มขยะโดยไม่จำเป็น
นอกจากนี้ Lonely Planet ยังให้รางวัลแก่บุคคล ผู้เป็นทั้งศิลปิน นักเดินทาง นักเขียน นักเล่าเรื่องอย่าง “Soraya Abdel-Hadi” ซึ่งการเดินทางและการถ่ายทอดประสบการณ์ผ่าน https://www.soraya.earth สร้างแนวคิดเรื่องการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนทั้งด้านสิ่งแวดล้อม และชุมชนได้อย่างน่าชื่นชม
