อะโครโพลิส อารยธรรมเจิดจรัสแห่งเอเธนส์

หมู่วิหารสะท้อนที่อารยธรรมยิ่งใหญ่ของกรีซ

อะโครโพลิส เปรียบได้ดังเพชรเม็ดงามเจิดจรัสที่สะท้อนอารยธรรมยิ่งใหญ่จากอดีตกาล หมู่วิหารนี้เป็นตัวแทนยุคทองของสถาปนิกอัจฉริยะ นักปรัชญา ผู้ครุ่นคิด และชัยชนะทางการทหารอันแสนรุ่งโรจน์ แต่สิ่งที่ไม่ค่อยรุ่งโรจน์นัก คือ การเริ่มต้นก่อสร้างอันมโหฬารนี้ รัฐบุรุษของเอเธนส์ Pericles โกงเงินงบประมาณทางการทหารส่วนกลางเพื่อเอามาสร้างอนุสาวรีย์บูชาทวยเทพ คริสต์ศตวรษที่ 5

ไม่กี่ร้อยปีต่อมา อาณาจักรก็รุ่งโรจน์และตกต่ำอยู่ในเงื้อมมือของกรีซ เช่นเดียวกับชะตากรรมของอะโครโพลิส ตัวอาคารถูกใช้งานเพื่อจุดประสงค์หลากหลายกันไป ตั้งแต่เป็นมัสยิด โบสถ์คริสต์ ป้อมค่าย และครั้งหนึ่งเคยเป็นฮาเร็มด้วย

จุดตกต่ำถึงขีดสุดของที่นี่คือเมื่อจักรวรรดิออตโตมันนำแนวคิดด้านการทหารมาใช้จัดการมรดกโลกชิ้นนี้ ด้วยการใช้วิหารพาเธนอนเป็นคลังแสงสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 17 แล้วตัววิหารก็ถูกระเบิดเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย เมื่อถูกศัตรูจากเวนิชโจมตี  วิหารพาเธนอน ได้รับการยกย่องว่าก่อสร้างได้สวยงามสมส่วน แต่เมื่อมองลึก ๆ คุณจะเห็นได้ว่า วิหารนี้ออกแบบมาไม่ค่อยมั่นคงแข็งแรงนัก ฐานรากป่องออกขณะที่เสาหินเอียงเข้าด้านใน ทำให้เกิดภาพลวงตาของเส้นตรง หลายร้อยปีมาแล้วที่สถาปนิกไม่ได้ทำความเข้าใจอย่างถ่องแท้ แต่กลับเลียนแบบรูปทรงนี้ เช่นที่รูปจำลองของอาคารนี้ที่สร้างในแนชวิลล์ เทนเนสซี เมื่อปี 1897

เทพเจ้าหญิงองค์อุปถัมภกแห่งกรุงเอเธนส์ ครั้งหนึ่งเคยขึ้นครองอะโครโพลิสในนาม Athena Promachos และมีรูปหล่อบรอนซ์สวมหมวกเหล็ก โบกหอกด้วยท่าทางดุดัน เรื่องราวของรูปปั้นนี้จบลงไม่ค่อยสวย เพราะรูปปั้นเทพหญิงนี้ถูกหิ้วไปกรุงคอนสแตนติโนเบิล สมัยศตวรรษที่ 5 แล้วหอกก็หายไปใน ปี 1204 ชาวเมืองเกรงว่าเธอจะเป็นผู้เชื้อเชิญผู้บุกรุกเข้ามา เพราะรูปปั้นทำมือเหมือนเชื้อเชิญ เลยทุบเสียจนแตกเป็นเสี่ยง ๆ ทุกวันนี้เราจึงเห็นเพียงฐานของรูปหล่อเท่านั้น

ชาวโรมันได้ปรับเปลี่ยนอะโครโพลิสและสถาปัตยกรรมที่เห็นได้เด่นชัดที่สุดคือ The Odeon of Herodes Atticus (ที่รู้จักกันในนาม Herodeon) โรงมหรสพกลางแจ้งที่ตั้งอยู่บนเนินทางตอนใต้ของอะโครโพลิส ตลอดประวัติศาสตร์ 2,000 ปี ที่นี่เป็นที่จัดการแสดงมากมาย ตั้งแต่ละครเศร้าของโรมัน ไปจนถึงการประกวดนางงามจักรวาลปี 1973 ประตูเมือง Propylaia ที่ทางเข้าอะโครโพลิสนั้น ออกแบบมาป้องกันฝูงชนไม่ให้เข้าไปวุ่นวายในอาณาจักรแห่งทวยเทพ เช่นเดียวกับวิหารแห่งพาเธนอน รูปร่างและมิติของประตูนี้ถูกวางแบบอย่างระมัดระวังเพื่อให้เป็นทางเข้าอันโอ่อ่า ท่ามกลางบรรยากาศตึงเครียดทางเศรษฐกิจระหว่างรัฐบาลเบอร์ลินและเอเธนส์เมื่อไม่กี่ปีก่อน ทำให้มีเรื่องมาอำกันว่าประตู Propylaia น่าจะเป็นแรงบันดาลใจเบื้องหลังการสร้างประตูที่โด่งดังที่สุดของเยอรมนี นั่นคือ ประตูบรันเดนบูร์ก อาคารที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สุดในอะโครโพลิสคือ Erechtheion มีตำนานเล่าว่าเทพเอเธนาและโพไซดอนต่อสู้ชิงเมืองกัน เทพแห่งสมุทรเสกน้ำพุขึ้นมาด้วยการใช้สามง่ามแทงลงดิน แต่เทพหญิงชนะด้วยการใช้ของขวัญจากต้นมะกอก มีวัดเล็ก ๆ สร้างเพื่อถวายแด่โพไซดอน แต่ต้นมะกอกที่อยู่ข้างนอกนั้นเป็นของเอเธนา

You May Also Like